Leerstuk en toepassing

Nadat hierna in een algemene subparagraaf (16.3.2) is ingegaan op enkele algemene aspecten van het leerstuk van de kwalitatieve aansprakelijkheid, worden in de volgende onderdelen verschillende bepalingen in het nationale en internationale milieurecht behandeld waarbij toepassing is gegeven aan kwalitatieve aansprakelijkheid centraal.

Regeling in BW

Als eerste wordt in subparagraaf 16.3.3 aandacht besteed aan de regeling in het BW die specifiek betrekking heeft op de aansprakelijkheid voor milieuverontreiniging waarbij we achtereenvolgens ingaan op de regeling met betrekking tot gevaarlijke stoffen (A), stortplaatsen (B) en boorgaten (C). Afzonderlijk staan we stil bij enkele algemene kenmerken van deze regelingen zoals de kanalisering van de aansprakelijkheid (D) naar bepaalde personen zoals de exploitanten en de segmentering (E) naar degene in wiens handen de stof of de zaak was op met moment van de schadeveroorzaking. Ook wordt een zestal uitsluitingsgronden genoemd die in het BW zijn opgenomen (F).

Regelingen in internationaal recht

Met deze regeling wordt beoogd tevens uitvoering te geven aan enkele verdragen op het terrein van de civielrechtelijke milieu-aansprakelijkheid. Hieruit blijkt dat er ook op internationaal vlak regelingen bestaan ten aanzien van de kwalitatieve aansprakelijkheid. In feite is op dat niveau deze vorm van aansprakelijkheid voor milieuschade verder gevorderd dan in ons nationale recht. Inmiddels zijn verdragen vastgesteld (zie subpar. 16.3.4) die een kwalitatieve en dus 'objectieve' aansprakelijkheid vestigen voor milieuschade in het algemeen (behandeld onder A), voor kernongevallen (B), voor olieverontreiniging (C) en voor het vervoer van gevaarlijke stoffen (D).

Regeling in bijzondere milieuwetten

Na deze behandeling van internationale ontwikkeling op het terrein van de kwalitatieve aansprakelijkheid voor milieuschade zullen we (in subpar. 16.3.5) zien dat enkele nationale wettelijke milieuregelingen zoals de Wet aansprakelijkheid kernongevallen en de Wet aansprakelijkheid olietankschepen waarin de kwalitatieve aansprakelijkheid uitgangspunt vormt, implementaties vormen van internationale verplichtingen in ons nationale recht. Ook echter in andere milieuwetten komen - spaarzaam - bepalingen voor, die een kwalitatieve aansprakelijkheid of een soortgelijke vorm van objectieve milieu-aansprakelijkheid vestigen. Dit is het geval met de Grondwaterwet en de Mijnwet 1903. Deze bepalingen vormen privaatrechtelijke enclaves in de overwegend bestuursrechtelijke milieuwetten.