21 Wetgeving bodembescherming

Op het terrein van de bodembescherming heerst alleen de Wet bodembescherming (Wbb). Om die reden handelt dit hoofdstuk ook alleen over die wet. De talrijke vondsten van verontreinigde bodems en de enorme inspanningen en kosten die gepaard gaan met de sanering of het beheer van die verontreinigingen maken dat deze wet in het centrum van de maatschappelijke belangstelling voor de milieuzorg staat. De aanvaarding in 1980 van de Europese Grondwaterrichtlijn en de ontdekking van ernstige gevallen van bodemverontreiniging in het begin van de jaren tachtig leidde ertoe dat vooruitlopend op de totstandkoming van de Wbb een instrument in het leven werd geroepen om snel te kunnen overgaan tot de uitvoering van een omvangrijke saneringsoperatie: de Interimwet bodemsanering (Ibs) van 29 december 1982. Deze wet was een vooruitgeschoven onderdeel (de saneringsparagraaf) van de per 1 januari 1987 in werking getreden Wbb.

In 1994 is de regeling van de Ibs in de Wbb ondergebracht (de zogenaamde 'Inbouwwet'). Van die gelegenheid is gebruikgemaakt om enkele verbeteringen aan te brengen in de oorspronkelijke wettelijke regeling. Daarmee werd de eerste fase van de invoering van de vernieuwde Wbb afgesloten. De tweede fase werd afgerond per 1 januari 1995 met de inwerkingtreding van onder meer bepalingen die betrekking hebben op het Servicecentrum Grondreiniging, de meldingsplichten, de aankoopregeling door gemeenten (bewonersregeling) en de zeer belangrijke bepalingen omtrent de bevelen waaronder het saneringsbevel. De derde fase, waarin nog diverse restonderwerpen geregeld dienen te worden, kreeg na 1995 haar beslag en loopt nog steeds. Het betreft onder meer de regelingen met criteria voor de saneringsurgentie, de multifunctionaliteit, de IBC-criteria en de vaststelling van tal van andere in de wet geëiste uitvoerings-amvb's.

In dit hoofdstuk behandelen we de Wbb volgens het stramien dat ook geldt voor de andere wettelijke regelingen. Nadat het doel van de regeling kort is weergegeven (subpar. 21.2.1) volgt een behandeling van de belangrijkste bepalingen van de wet aan de hand van enkele thema's zoals de zorgplicht, de saneringsregeling, financiële zekerheid, bevelen, de aankoopregeling (ook 'bewonersregeling' genoemd) en de regeling van schadevergoeding (subpar. 21.2.2). Na te zijn ingegaan op de bevoegde bestuursorganen en hun taken bij de uitvoering van deze wet (subpar. 21.2.3) wordt kort stilgestaan bij de afbakening van de Wbb en tevens bij de afstemming met andere relevante wettelijke regelingen (subpar. 21.2.4).